آیلین سعیدی: هیچ محدودیتی برای زنان بلوچ وجود ندارد

یک فعال حقوق زن بلوچ می‌گوید: زنان بلوچ نیز می‌توانند در هر زمینه پیشرفت داشته باشند و هیچ محدودیتی برای آنها وجود ندارد، حتی در سیاست و اگر هم محدودیتی است آنها توانایی دور زدن آن و از بین بردن اش را دارند.

به گزارش میار، آیلین سعیدی مشاور فرماندار چابهار در امور بانوان و فعال حقوق زن بلوچ است، او از نزدیک با مشکلات و مسائلی که بر سر راه پیشرفت زنان بلوچ وجود دارد سر و کله می‌زند، تقریبا می‌توان گفت او بهترین فردی است که می‌تواند ما را با این مصائب آشنا کند، او کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دارد و حدود هفت سال سابقه خدمت در مرکز مداخله در بحران را به عنوان کارشناس اورژانس اجتماعی و سپس مسوول اورژانس اجتماعی از سر گذرانده است. همچنین همزمان مشاور خانواده در دادگستری نیز بوده و دو سال نیز به عنوان مشاور دانشجویان دختر دانشگاه دریانوردی فعالیت کرده است وعلاوه بر اینها سعیدی، ۱۸ماه است که در مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری مشغول خدمت بوده و مدرس دانشگاه آزاد نیز است.

با او همراه شده ایم تا همانطور که در بالا ذکر شد از زنان بلوچ و مشکلات آنها در پیشرفت شان بپرسیم که صحبت‌های وی ما را امیدوار کرد و متوجه شدیم آنطور‌ها که فکر می‌کردیم زنان بلوچ از نظر پیشرفت در زمینه‌های مختلف عقب نمانده اند و اگر درصدی هم در این زمینه‌ها عقب مانده اند دلایلی دارد که وی همه آنها را ذکر می‌کند. در ادامه مصاحبه با این بانوی بلوچ را خواهید خواند.

اول از همه بفرمایید با وجود تمام محدودیت‌هایی که زنان ایرانی دارند آیا آنها توانسته‌اند به پیشرفتی که مدنظرشان بوده است برسند؟

قطعا همین طور است و حتی همین حجاب در زمینه ورزش نیز نتوانست جلوی زنان ما را بگیرد که اتفاقا مستقیما در حرکات جسمانی آنها تاثیر گذار باید باشد و در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی نیز هیچ مانعی تاثیرگذار برای زنان به وجود نیامده است و شاید زنان ما تنها نتوانسته اند در هالیوود نقشی داشته باشند که آن هم چیز مهمی نیست و همان بهتر که اصلا تاثیری در این عرصه نداشته باشند؛ در نتیجه معتقدم همه زنان ایرانی نیز می‌توانند در همه موارد نقش‌آفرینی بکنند و به نظر من کوچکترین محدودیتی نمی تواند برای آنها داشته باشد.

شما با این وجود چه آینده ای را برای زنان بلوچ می‌بینید؟

من به شخصه به آینده زنان بلوچستان خیلی امیدوارم و واقعیت این است که زنان بلوچ همیشه از وقتی که تاریخ نوشته شده است در همه زمینه‌ها فعال بوده اند و چیزهایی که به ما رسیده بیانگر این موضوع بوده است که همیشه زنان بلوچ پابه‌پای مردان فعال بوده اند و حتی من در کتابی از قول یک تحلیلگر خارجی در زمینه بلوچستان خواندم که زنان بلوچ در همه زمینه ها، از کشت و کشتار گرفته تا کشت و کشتار همپای مردانشان هستند و جدای از معنی این جمله به صورت تحت‌اللفظی، اگر مفهوم عمیق آن را در نظر بگیریم به رابطه پیشرفت مردان در حالی که زنان آنها پشت شان بوده‌اند پی خواهیم برد و جالب است که حتی جاهایی نیز از مردان پیشی گرفته اند و حتی اگر تاریخ را نگاه کنید در جنگی که نادرشاه با هندوستان داشت، سپاه سردارش از یک بلوچ بود که خواهرش به نام بانری نیز در این جنگ شرکت داشت و در واقع خواهر آن سردار سپاه نقش بسزایی در پیروزی جنگ به نفع ایران داشت؛ به طوری که وقتی برادرش می‌خواهد برگردد این بانوی بلوچ جنگ را ادامه داد و باعث پیروزی شد. ما از این دست بانوان داشتیم و برای مثال زرگل نامی داشتیم که در منطقه سرباز حکومت می‌کرد و خاتون گوهر داشتیم که در قسمت قصرقند حکومت میکرد و اینها هیچ مشکلی نیز نداشتند و هیچ کس هم نمی گفت او چون زن است تبعیت نمی کنیم و مالیات نمی دهیم اما متاسفانه نزدیک به نیم قرن است که زنان از آن فعالیت‌هایی که در همه زمینه‌ها داشتند فاصله گرفته اند که علت آن را دقیقا نمی‌دانم و نیاز به آسیب‌شناسی دقیقی دارد اما یکی از علت‌های آن می‌تواند تحت تاثیر قرار گرفتن فرهنگ بلوچستان از کشور هند باشد که در آن زن‌ها نقش آنچنانی نداشتند و نزدیکی کشور ما به هندوستان شاید باعث شده است که یک چنین تاثیری از آنها بگیریم و نقش بانوان به این طریق کمرنگ شده است وگرنه تا قبل از پنجاه سال پیش ما هیچ مشکل و محدودیتی نداشته ایم و همان طور که گفتم در همه زمینه‌ها از کشاورزی و دامداری گرفته تا مسائل بالاتر حتی حکمرانی، جنگ، بازرگانی و همه آنها بانوان نقش به سزایی داشته اند و من خیلی امیدوارم که با آگاهی، بانوان ما بتوانند خیلی از محدودیت‌ها را پشت سر بگذارند و اتفاقا خیلی در این زمینه خوشبینم که بتوانند به جایگاهی بالاتر از همیشه برسند.

به نظرتان چرا بعد از انقلاب با وجود محوریت زنان در این رخداد بزرگ اسلامی زنان بلوچ از زنان دیگر ایرانی در سایر نقاط کمتر پیشرفتی عایدشان شده است؟

بعد از انقلاب به دلیل فاصله دوری که بین تهران و بلوچستان وجود دارد و به هر حال آن نقشی که ما در مرکز کشور داشتیم به مراتب کمرنگ شده است و هر چند این موضوع عمدی و قصدی نبوده است اما به هر حال شده است و حالا خانم‌ها آن جایگاه و نقش اصلی خود را از دست داده اند اما مدتی است که زنان و بانوان بلوچ توانسته اند آن نقش خود را دوباره به دست بیاورند و حالا با توجه به بالا رفتن سطح سواد شان نقش خود را در اجتماع پیدا می‌کنند، هرچند دیر تر از نقاط دیگر ایران و من فکر می‌کنم آنها با وجود طولانی بودن مسیر بالاخره راه شان را پیدا کرده اند و بالاخره به جایگاه واقعی خود دست پیدا خواهند کرد ما الگوهایی را داریم می‌بینیم که از بین خودمان بالا رفته اند و همین باعث ایجاد انگیزه در ما زنان بلوچ می‌شود.

به عنوان یک زن بلوچ با توچه به سمتی که در فرمانداری دارید، چه کاری مناسب برای آنها انجام داده اید و چه برنامه هایی برای آینده زنان بلوچ دارید؟

از وقتی که من در خاطرم است خانواده ما سعی کرده است همیشه با مردم باشند و تا جاییکه ممکن بود و دست مان می‌رسید مشکلات آنها را حل کرده ایم، من خاطرم است وقتی که در دبیرستان بودم می‌دیدم که خیلی از دختران برخلاف خودم که به آن مرحله از تحصیل رسیده بودم، آنها در همان مرحله راهنمایی ترک تحصیل کرده بودند و فکر می‌کنم تنها دختری بودم در کلاس خودم که موفق شدم دبیرستان را تمام کنم و از طرفی هم در آن زمان من تنها بومی شهرستان چابهار بودم و دختر دیگری در رشته ما که تجربی بود به این مرحله از تحصیل نرسید؛ دقیقا بعد از این ماجرا کسانی که می‌دیدند خانواده ما با توجه به جایگاه اجتماعی بالای خود که یک خانواده قابل احترام در جامعه بلوچستان بود و اتفاقا مرا که دخترشان بودم به دبیرستان فرستاده بودند همین الگو را در پیش گرفتند و به سمت درس خواندن آمدند اما هنوز هم که هنوز است ما ترک تحصیل زودهنگام دختران را داریم و از وقتی که من مشاور فرماندار در امور بانوان شدم نهایت تلاشم را کردم که مشکلاتی از این دست را حل کنم و با توجه به این موضوعات فکر می‌کنم که مهمترین مسئله آموزش است و ما اگر آموزش درستی داشته باشیم هیچ کدام از این مسائل را نخواهیم داشت با این حال یک سری مشکلات مانند مشکلات اقتصادی هست که وقتی یک خانواده نمی تواند سرویس ایاب و ذهاب دخترش را تامین کند در واقع آموزش نیز پیشرفت نمی کند و تا هنگامی که وضعیت اقتصادی مردم مان تغییر نکند و به ثبات نسبی نرسد هیچ مشکلی درست نمی شود و باید گفت تا وقتی که مردم ما گرسنه هستند چگونه می‌توانند به آموزش فکر کنند و به مسائل عالیه بپردازند، حتی در احادیث نیز داریم که کسی که گرسنه است ایمان ندارد؛ بنابراین بهبود وضعیت معیشت مردم بلوچ، خیلی مهم است و متاسفانه وضعیت اقتصادی در حاشیه شهر خیلی خطرناک تر از چیزی است که ما تصور می‌کنیم و در کنار آموزش یکی از دغدغه‌های اصلی من بهبود معیشت مردم است و برای بانوان خودسرپرست طرح خود اشتغال زایی را ایجاد خواهیم کرد و برای این کار نیز در حال ثبت یک تعاونی هستم که بتواند یک تعاونی عام باشد و همه افرادی که توانایی شرکت در آن را دارند، با حداقل مهارت بتوانند در آن شرکت کنند و کمترین نیازهایشان از این طریق رفع بشود و ما نیز بتوانیم به آموزش و بهداشت بپردازیم و باز هم مسئله‌ای که در این زمینه خیلی مهم نمود پیدا میکند بهداشت است که متأسفانه در شهرستان ما پایین ترین شاخص‌ها را در زمینه بهداشتی نیز دارا هستیم.

چه آمارهایی از زنان بلوچ شما را به تامل وا داشته است؟

عجیب‌ترین آماری که در مورد چابهار داشتیم، سن سرپرست خانوار است که فقط در شهرستان ما به ۱۵ سالگی رسیده و واقعا وحشتناک است که یک دختر ۱۵ ساله که هنوز سن بازی کردنش است و تنها دغدغه اش باید درس خواندنش باشد، نه تنها ازدواج کرده و صاحب فرزند شده است بلکه مسئولیت یک خانواده را نیز در حال به دوش کشیدن است و این موضوع فوق العاده وحشتناک است و به نظرم راهکارهای این موضوع نیز در دست روحانیون ما است و آنها باید پای کار بیایند و یک مقدار آگاهی مردم بالاتر برود، توجه داشته باشید که الان متاسفانه مردان ما نیز با وجود اینکه از خیلی چیزها سر در می‌آورند وضعیت بهتری از زنان مان ندارند و در واقع به دلایل اقتصادی است که دختران خود را زود شوهر می‌دهند و این‌ها کلاف خیلی در هم پیچیده ای است، اقتصاد آموزش، بهداشت و مسائل فرهنگی و همه این‌ها در هم تنیده شده اند و جدا از یکدیگر نیستند نمی توانیم بگوییم یکی را به تنهایی درست می‌کنیم و و بقیه نیز باید درست بشوند چرا که همه اینها به هم پیوند دارند و برای حرکت رو به جلو همه، این‌ها با یکدیگر باید درست شوند، ما کار خیلی سختی را در پیش داریم و با وجود اینکه این موضوع کار خیلی سختی است، توانایی زنان بلوچ در حل مشکلات شان بالا بوده است و همیشه برای این جهش عظیم آمادگی دارند و ما باید به فکر آماده کردن بستر جهش آنها باشیم.

به عنوان یک زن بلوچ به زنان هم نژادتان چه می‌گویید؟

واقعیت این است که استان ما و علی الخصوص سواحل مکران برای آقایان نیز وضعیت آن چندان مناسبی نداریم، همه این مسائل و مشکلاتی که وجود دارد برای آقایان نیز هست اما با شدت و حدت بیشتری برای خانم‌ها به دلیل آسیب پذیری شان شکل می‌گیرد و در واقع به صورت کلی باید وضعیت جامعه ما تغییر بکند. در واقع مثال اتفاقی که در اینجا افتاده است مثال همان فیلی است که در سیرک به وسیله یک ریسمان به درختی بسته شده است و و با وجود بچگی اش نمی تواند خودش را از آن ریسمان رها کند تا اینکه آن فیل بزرگ می‌شود و با وجود آنکه توانایی رهایی از آن ریسمان را دارد اما به دلیل آن دیدگاه اولیه ای که به دست آورده است حالا نیز فکر می‌کند نمی تواند خودش را از آن ریسمان رهایی بدهد، اکنون زنان بلوچ نیز درگیر یک سری ریسمان‌های ذهنی هستند که برای رهایی از این ریسمان‌ها نیاز به آگاهی دارند و ما باید سعی کنیم تا این ریسمان‌ها را از ذهن آنان باز کنیم.