کارشناس مسائل منطقه خاورمیانه: معامله ای بزرگ در راه است

پیرمحمد ملازهی در یادداشت امروز خود درباره نیاز کشور به یک اقدام جدی برای حل مسائل مهم حاکمیتی با جریان مسجد مکی نوشته است.

به گزارش میار، متن کامل یادداشت این کارشناس مسائل منطقه خاورمیانه را در زیر می خوانید: 

سیستان و بلوچستان در شرایط دشوار تاریخی قرار گرفته است و نیاز به یک بازنگری و تصمیم سیاسی در سطح حاکمیت اسلامی و درک حساسیت شرایط از طرف خود ساکنان استان، جدا از تعلقات قومی و مذهبی دارد. جریان رادیکال جهادی داعش ازطریق جیش العدل درحال برنامه ریزی برای ورود جدی به استان است و در این راستا دو حرکت مهم انجام داده است.

اول. ایجاد پیوند بین دو تفکر ایدئولوژیک خلافت گرا و تفکر قومی جدایی طلبانه در بلوچستان و در مناطق قبایلی پاکستان، در میان قومیت بلوچ و پشتون به رغم تضاد تفکر ملی گرایانه و اسلام گرایانه افراطی؛ در همین راستا بین داعش، تحریک طالبان پاکستان و جیش العدل هماهنگی هایی در حال شکل گیری است.

دوم. این جریان با حمایت خارجی منطقه و بین المللی روبرو خواهد شد. در سطح منطقه ای بقای اسرائیل بعد از هفتم اکتبر و حمله حماس به داخل خاک اسرائیل مطرح است. نظام ایدئولوژیک ایران درنگاه آخر الزمانی برای حذف اسرائیل از نقشه خاورمیانه، باور دارد که حماس و جهاد اسلامی زمان نابودی اسرائیل را از ۲۵ سال تعیین شده قبلی به جلو انداخته اند و ایران شیعی می‌تواند با بهره گیری از سرمایه گذاری کلانی که در ایجاد و تقویت محور مقاومت به کار گرفته است، خاورمیانه  جدید را با حذف اسرائیل و تأسیس امپراطوری اسلامی شیعی با محوریت خود و حاکمیت کردن محور مقاومت متحد خود، عملیاتی کند.

درمقابل اسرائیل، آمریکا، اروپا و کشورهای عرب برنامه خود را برای خاورمیانه جدید دارند. ناتانیاهو تحقق خاورمیانه جدید را مشروط به خنثی کردن قدرت سخت افزاری نظامی ایران می‌داند و برنامه تجزیه قومی ایران را حداقل به پنچ کشور کوچک قومی روی میز گذاشته است اما آمریکا و اروپا با این پروژه مخالف هستند. آن ها نگران ایجاد هرج و مرج و به خطر افتادن حوزه نفتی خلیج فارس هستند. اختلاف بایدن و ناتانیاهو احتمالاً به حذف ناتانیاهو منتهی خواهد شد اما تفکر اصل بقا در اسرائیل و احساس خطر از طرف ایران ادامه خواهد یافت.

طرح غرب برای خاورمیانه دو مرحله دارد:

۱. خارج کردن بازوهای نظامی ایران از معادله قدرت و تأسیس کشور کوچک فلسطین و اداره موقت باریکه غزه بوسیله مصر، اردن وعربستان سعودی تحت نظارت سازمان ملل متحد. ناتانیاهو تا به امروز زیر بار آن نرفته است. بایدن که نگران انتخابات ریاست جمهوری و باخت آن به ترامپ است با ناتانیاهو اختلاف جدی پیدا کرده است.

۲. برای حل نهایی مشکل فلسطین و اسرائیل و عملیاتی کردن خاورمیانه جدید، طبق فرمول غرب، پروژه تأسیس کنفدرال فلسطین و اسرائیل چیزی شبیه سوئیس مد نظر است. در این طرح حاکمیت فلسطین محقق و اسرائیل به نیروی کار فلسطینیان دست رسی نامحدود خواهد داشت. به نظر می رسد که جلب نظر روسیه و چین را لازم دارند تا خرابکاری نکنند. این برداشت در غرب جدی است که روسیه حماس را به حمله به اسرائیل تشویق کرد تا زمینه معامله بر اوکراین را با غرب فراهم کند و خود را ازجنگ اوکراین نجات دهد. پوتین یک هدف حداقلی دارد. پذیرش غرب به تجزیه استان های شرقی روس تبار وروس زبان اوکراین و الحاق قطعی آنها به خاک روسیه رضایت غرب را نیاز دارد تا جنگ تمام شود و غرب تعهد بدهد اوکراین را وارد پیمان ناتو نمی کند. ھدف حداکثری روسیه، اشغال کامل اوکراین بر مبنای ادعای مالکیت تاریخی از زمان امپراطوری رومانف ها است.غرب این اجازه را به پوتین نمی دهد و احتمالاً به حداقل ها موافقت خواهد کرد اما در ازای آن از روسیه امتیاز می خواهد که اولاً درخاورمیانه جدید خرابکاری نکند و ثانیاً پای خود را از ایران کوتاه کند که البته روسیه به سادگی زیر بار نخواھد رفت مگر آنکه در اوکراین با خطر شکست قطعی نظامی روبرو شود. تهدید پوتین به استفاده از سلاح هسته ای درصورت تحمیل شکست از طرف غرب در اوکراین جدی و در همین راستا قابل تأمل است. ایران احتمالاً برای نجات پوتین، بخشی از معامله شرق و غرب خواهد بود.

پروژه دوم مشترک غرب، اسرائیل و کشورهای عرب در جنوب آسیا مد نظر است. جایی که آمریکا و چین بر قدرت هژمون در قرن بیست ویکم وارد چالش جدی شده اند. چین در حال صعود از نردبان قدرت جهانی و آمریکا در حال نزول از نردبان قدرت جهانی است اما آمریکا این را نمی پذیرد. چین از طریق توسعه تجاری و سرمایه گذاری وارد شده و پروژه یک جاده یک کمربند را مطرح کرده که ۱۱۰ کشور آسیایی، آفریقایی واروپایی، درگیر منافع کلان خواهد کرد. این پروژه از دومسیر زمینی قره قروم درشمال پاکستان و باریکه واخان در افغانستان عبور می کند و درجنوب دو منطقه قومی پشتون و بلوچ را تحت تأثیر قرار خواهد داد. طرح آمریکا بازسازی طرح کنفدرال است که نیکسون در سفر به کویته به ژنرال ایوب خان پشتون و رئیس جمهور وقت پاکستان در دهه پنجاه ارائه کرد که طبق آن پشتونستان بزرگ از ادغام پشتون های دو طرف مرز جنجال ساز دیوراند (مرز بین افغانستان و پاکستان) و بلوچستان بزرگ از ادغام سه بخش جدا شده طبق معاهده گلد اسمیت بلوچستان پاکستان، بلوچستان ایران و بلوچستان افغانستان شکل می‌گرفتند اما روس‌ها این پروژه را با شکست روبرو کردند و با کودتا در افغانستان در نظر داشتند طرح خود را عملیاتی کنند که شامل تأسیس یک کنفدرال مرکب از افغانستان پشتونستان و بلوچستان و ایران تحت حاکمیت حزب توده باشد. این پروژه را غرب با راه اندازی جریان جهادی بعد از اشغال افغانستان و معامله بر سر رژیم شاه در ایران خنثی و با شکست روبرو کرد.

منتها اکنون که رقابت بلوک های قدرت شرقی و غربی در حوزه اقیانوس هند، ساحل و مکران درامتداد پروژه یک  کمربند یک جاده چین تا کوه های هندوکش شدت گرفته، پروژه نیکسون از بایگانی خارج شده است. نیروی نیابتی که می تواند به این پروژه آمریکا کمک کند، جریان رادیکال مکتبی و خلافت گرای داعش است. بخش خطرناک این پروژه در سیستان و بلوچستان استفاده از خطاهای استراتژیک جمهوری اسلامی در استان و صورت بندی قومی بلوچ زابلی و مذهبی شیعی و سنی است که ملات لازم را برای حذف نسبی جریان ایران گرا درسطح تحصیل کردگان نظام رسمی آموزشی کشور و سوق دادن به طرف جریان قومی هواداران بلوچستان بزرگ و نیز تلاش برای حذف جریان میانه رو اهل سنت بلوچ به مرکزیت مسجد مکی و شخص مولانا عبدالحمید است که ایران گرا اما مطالبه گر حقوق اهل سنت است که نظام ایدئولوژیک بر نمی تابد. این سیاست نا آگاهانه به تقویت جریان رادیکال جهادی منتهی خواهد شد۔ چه کسی قبول کند و چه قبول نکند، جانشین حذف جریان میانه رو که حاضر است در چارچوب نظام مطالبه گری کند داعش و جیش العدل خواهد بود. در این پروژه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نقش خود را دارند. نگاه افغانی به سیستان هم ادعای مالکیت کل سیستان است که گلد اسمیت بخشی از آن را به ایران داده است؛ همچنانکه در نگاه افغانی کل بلوچستان، پشتونستان جنوبی و بخشی از خاک افغانستان تصور می شود.

تبلیغات گسترده و زدن بر طبل اختلافات مذهبی در سیستان و بلوچستان از تریبون نماز جمعه زابل و طرح نظر کارشناسان مرکز که مسجد مکی مسجد ضرار است و باید تخریب شود و با مولانا عبدالحمید هم برخورد حذفی شود و از آن بالاتر پیشنهاد داوری کارشناس بین‌المللی که در سیستان وبلوچستان حکومت کامل نظامی برقرار و کل مساجد اهل سنت بسته شوند، بازی در میدان مشترک اسرائیلی غربی و عربی و برای تسهیل شرایط یارگیری داعش در لباس جیش العدل است، چه آگاهانه باشد وچه ناشی از شدت تعصب مذهبی و قومی ناآگاه باشند، تفاوتی دراصل موضوع نمی‌دهد.

سیستانی ها، بلوچ ها و فارس های استان به یکسان قربانی واحتمالاً با تصفیه قومی روبرو خواهند شد. جریان جهادی بلوچ سنی، زابلی و فارس شیعی نمی شناسد اما جمعی مثل خانه سیستان که دغدغه منطقه و وطن دارد چه کار می‌تواند بکند.  ما در زبان بلوچی ضرب‌المثلی داریم به این مضمون ملخ را که بگیری پانچری (لگدی) خواهد زد، دفاع ضعیفی است ولی اگر دست روی دست بگذاریم و به جریان افراط درونی ایدئولوژیک متعصب مذهبی و جریان افراط جهادی بیرونی متعصب، با بی عملی خود فرصت ایجاد کنیم تاریخ ما را نخواهد بخشید. حداقل ما تلاش خود را بکنیم این که موفق خواهیم شد یا نه بحث بعدی است. این احتمال را بدهیم که نظام اسلامی اگر احساس خطر برای بقای خود بکند، می‌تواند نرمش قهرمانه هم بکند. درحال حاضر دچار توهم قدرت ایدئولوژیک امپراطوری سازی شیعی در پروژه خاورمیانه جدید است که اعتقادی جزم دارد و باور نمی ‌کند توازن قدرت سخت افزاری به سودش نیست و ممکن است دست آخر مورد معامله روسیه و آمریکا شود و با اوکراین طاق زده و قربانی شود.

شک نکنید که حتی بعد از حذف ناتانیاهو از قدرت در اسرائیل، طره سه مرحله اش از بین نخواهد رفت.

مرحله اول.

طرح خنثی کردن حماس و گرفتن کل نوار غزه است. توافق بین ناتانیاهو برای پاسخ حمله به کنسول گری ایران در دمشق و کشتن هفت فرمانده ارشد میدانی ایران در سطحی ضعیف و نه در سطح که جنگی بین اسرائیل و ایران شعله ور شود که آمریکا را مجبور به ورود به جنگ درسال انتخاباتی آمریکا کند اما در ازای پذیرش نظر بایدن از طرف ناتانیاهو، بایدن هم حمله به رفح وخنثی کردن حماس و جهاد اسلامی را پذیرفته است. مذاکراتی که بین رهبران سیاسی حماس و انتقال رهبری سیاسی از قطر به عمان و ترکیه در جریان است، بخشی از همین معامله بزرگ است.

مرحله دوم. حمله به لبنان و خنثی کردن قدرت نظامی حزب الله و تبدیل آن به یک جریان سیاسی.

مرحله سوم. حذف نظام اسلامی ایران و استقرار نظامی که از ظرفیت شناسایی اسرائیل برخوردار باشد.

ازاین رو است که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی به مقطع سرنوشت ساز برای خودش و برای کشور نزدیک می شود و دو گزینه احتمالی بیشتر پیشرو نخواهد داشت.

گزینه اول. نرمش قهرمانه و اتحاد یک تصمیم استراتژیک و اصلاح مناسبات با آمریکا وغرب دنیای عرب و ایجاد توازن در مناسبات شرق و غرب چیزی شبیه دوران مصدق (سیاست موازنه منفی) که برای غرب قابل تحمل است و شاه در همین مسیر قرار گرفته بود که مهلت نیافت (سیاست مستقل ملی)

گزینه دوم. باقی ماندن در ذهنیت استکبار ستیزی و اسرائیل ستیزی که ممکن است بر سر حذفش زد و بند شود اما نه در فرمول مورد نظر ناتانیاهو اسرائیل که باور دارند ایران بزرگ و دارای قدرت سخت افزاری خطرناک برای اسرائیل است و باید تجزیه قومی شود بلکه بر مبنای پروژه غرب که وحدت ملی و ارضی اش حفظ شود و اگر تمامی راه های بازگشت ایران به غرب مسدود شد و ایران بطور کامل و به نحو برگشت ناپذیری در کمپ شرق قرار گرفت، ساختار قدرت پسا جمهوری اسلامی ایران فدرال خواهد بود که در اروپا روی آن کار می شود.

خانه سیستان درهر سطحی که می‌تواند فعال شود که سیستان وبلوچستان قربانی نشود، دو حرکت افشا گرانه و از طریق فعالیت مدنی می‌تواند انجام دهد، قطع نظر از این که موفق خواهد شد یا نه، یک مسئولیت تاریخی است که برای استان وکشور لازم است انجام دهد.

۱. گشودن باب مذاکره از طریق لابی دو طرفه بین حاکمیت و جریان مسجد مکی.

۲. تلاش برای اقناع سازی حاکمیت که مشکل سیستان وبلوچستان راه حل نظامی ندارد و باید یک تصمیم استراتژیک بگیرد و نگاه خود را از نظامی و امنیتی به طرف توسعه استان، رفع تبعیض ها و عمران سیستان و بلوچستان و جبران عقب ماندگی استان که در تمامی شاخص های توسعه ای از استانداردهای کشوری چندین پله عقب تر است و در نهایت با سرمایه گذاری امکان ادغام اقتصاد ضعیف استان را در اقتصاد ملی به وجود بیاورد. راه نجات در همین است و هر راه حل دیگری ذهنی خواهد بود.