میرکریمی:ریالی به الیور استون ندادیم،ابداً

سینماگران ایرانی و تبلیغ ایران هراسی؟!؛ اتهامی که دبیر فجر جهانی منکر وجودش نیست

در کنار حاشیه های ریز و درشتی که امسال سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر با آنها دست به گریبان بود و برخی در جریان برگزاری اختتامیه این رویداد سینمایی در بی نظمیها و عدم برنامه ریزی دقیق برای اهدای جوایز تبلور عینی یافتند،دبیر فستیوال اخیرا در گفت و گویی که با خبرگزاری مهر داشته،درباره یکی از ابهامات این دوره صحبت کرده است.در واقع حضور یک مهمان خاص یعنی الیور استون این شبهه را ایجاد کرد که او برای حضور در این رویداد چه مبلغی را دریافت کرده است.بویژه آنکه برخی شنیده ها حکایت از پرداخت مبالغ کلان به این سینماگر معترض آمریکایی حکایت دارند و حتی شنیده می شود حضور او در ایران به مدد یکی از سینماگران خارج نشین و از رهگذر مشاوره با او ممکن شده است.

بااین حال میرکریمی چنین مسئله ای را رد کرده است:«متاسفانه وقتی کار خوبی انجام می شود و یا جایی کسی موفق می شود، جمع زیادی که هیچ کارنامه درخشانی ندارند و در کل شغلشان انتقاد کردن است و به دنبال زدن انگ به این و آن هستند زیرا می خواهند خیال خودشان راحت شود، در خلوتشان آسوده باشند و پیش خودشان بگویند که اگر ما کاری نکردیم دیگران هم نمی توانند انجام دهند، شروع به حاشیه سازی می کنند. ما به هیچ کدام از مهمانان پول ندادیم و بیشترین خدماتی که به آقای الیور استون دادیم این بود که ۲ بلیت هواپیمای او و همسرش را تقبل کردیم، در حالی که من می دانم آدم های هم تراز او وقتی به جشنواره های منطقه ای می روند تنها برای حضورشان ۱۰۰ هزار دلار دستمزد می گیرند.این مهارت و توانایی تیم جشنواره جهانی است که توانسته برای مهمانان خود یک گردهمایی کنجکاوی برانگیز ایجاد کند و شکل دعوتش آنها را وسوسه کند تا این افراد پیش خود بگویند که اگر تجربه حضور در این جشنواره را نداشته باشند، متضرر می شوند و چیزهایی را از دست می دهند که در جای دیگر نمی توانند به دست بیاورند.من می دانم خیلی از افراد دوست ندارند به این موضوع اعتراف کنند که جمع کردن این حجم از مهمانان درجه یک خارجی در یک جشنواره چقدر دشوار است. برخی هم فکر می کنند این کار یک امر بسیار ساده است اما به عنوان کسی که تجربه زیادی دارم و در جشنواره های مختلفی حضور داشته ام باید بگویم خیلی از جشنواره های معتبر با یک یا دو نفر از مهمانان ما برگزار و تمام شوی آنها روی آن یک یا دو نفر متمرکز می شود و بقیه مهمانانشان از افراد درجه ۲ هستند در حالی که ما امسال بیش از ۱۴ نام برجسته در جشنواره داشتیم که هر کدام از آنها برای برگزاری یک جشنواره کافی هستند. ضمن اینکه ما این افراد را از روی فرش قرمز رد نکردیم، به آنها هتل های مجلل ندادیم و حتی به غیر از یکی دو نفر آنها به بقیه بلیت معمولی برای آمدن به ایران داده ایم. ما از آنها کمال بهره را هم بردیم یعنی این مهمانان در طول جشنواره ورک شاپ های متعددی برگزار کردند، در دانشگاه ها سخنرانی کردند، ده ها مصاحبه علمی و سینمایی انجام دادند».

رضا میرکریمی:

با مهمان خارجی تماس می گیرند و می گویند ایران جای امنی نیست و به این کشور نیایید!

او همچنین در ادامه این گفت وگو پرده از موضوع عجیبی هم برداشته است.

رضا میرکریمی در بخشی از گفت و گوی دیروز خود با خبرنگار مهر،از گروهی از سینماگران قشری جزم اندیشی سخن رانده که «صرفا خود را به مذهب منتسب می کنند،اما برای رسیدن به اهداف خود که معمولاً اهداف نفسانی است، هر کاری که فکر کنید انجام می دهند» .او در یک افشاگری تکان دهنده ادامه داده این دسته «با مهمان خارجی تماس می گیرند و می گویند ایران جای امنی نیست و به این کشور نیایید، آنها به این فکر نمی کنند که این موضوع چقدر بد است و عواقبش به خودشان بازمی گردد، زیرا به هر حال آنها هم در اینجا زندگی می کنند»!

اتهامی بزرگ و البته قابل پیگیری که نشان از وجود دستهایی در داخل برای ضربه زدن به منافع ملی دارد و برای شناسایی و دفع خطرات آنان،نه صرفا مدیران دلسوز سینمایی که ظاهرا باید نهادهای امنیتی وارد گود شوند.

این یعنی افرادی از دل همین سینما با نگاهی ضدوطن پرستانه ،برای نیل به هدفی نازل یعنی به چالش کشیدن یک رویداد سینمایی پرقدمت و سنگ اندازی در جریان برگزاری آن،دست به حرکتی زده اند که فقط و فقط می توان آنرا وطن فروشی نامید. افشاگری میرکریمی در این مصاحبه درباره چنین افرادی بشدت قابل اعتنا و بررسی است؛چرا که در صورت وجود چنین افرادی باید نگران رفتارهای مشابه آتی آنان نیز

در سایر رویدادهای هنری و فرهنگی بود و در واقع آنان را مجری پروژه ایران هراسی در داخل شناخت و آفاتشان را کنترل و محو کرد.

با این حال اگر با نگاهی خوشبینانه به مسئله بنگرید،شاید این بیش از یک فرضیه و گمانه زنی اولیه نباشد.یعنی اصولا پذیرش وجود چنین اتهامی و مبادرت به انجام آن از سوی سینماگران شریف ایرانی امری نیست که بتوان به راحتی با آن کنار آمد.

اینکه سینماگرانی از ایران نه تنها دست به اقدامات تهدیدآمیز بزنند تا سینماگرا نخارجی از امده به ایران دچار وحشت شوند،بلکه به گفته میرکریمی حتی کارهایی که با مهمانان بعد از ورودشان به ایران می کنند هم حیرت انگیز باشد!

در اینجا این پرسش هم شکل می گیرد که آیا ممکن است این صحبتهای میرکریمی نوعی گریز به جلو و تلاش برای پوشاندن کاستی ها با توسل به فرامتن باشد؟!

تحلیل های یک سینماگر

در این باره اما تحلیل های یک سینماگر هم شنیدنی است.

سامان سالور وجود این مسئله را رد می کند. کارگردان و نویسنده سینما در این باره به بانی فیلم می گوید: قطعاً اینطور نیست. برای ما که در این کشور زندگی می کنیم، اصلاً حتی طرح چنین مواردی کمدی به نظر می رسد. ایران یکی از امن ترین و قدرتمندترین کشور است. بحث این موارد که می شود همه مردم هم برای وطن هم برای مام میهن جانفشانی می کنیم. منتها متأسفانه یک سری اتفاقات و اشتباهات دولتمردان است که به این اخبار جعلی و دروغ دامن می زند.اما وقتی این حرف ها وارد فضای هنری و جشنواره جهانی فجر می شود به نظرم تأسف بار است کسی بگوید ایران کشور امنی نیست.

او ادامه می دهد:سفارش من به دوستان این است ای کاش به جای اینکه آنقدر دست و پا بزنیم و بگوییم شایعه شده ایران کشوری امن نیست و دستهای پنهان پیش پای ما سنگ اندازی می کنند، به کیفیت برگزاری یک جشنواره با توجه به پتانسیل های مختلف ایران توجه می کردیم. واقعا جشنواره جهانی فجر در این چند دوره چگونه برگزار شده؟! عکس العمل های مهمانان خارجی به آن چطور بوده؟! متأسفانه بعضی اوقات دعوت از مهمانان بشدت غیرکارشناسانه و در واقع براساس روابط شخصی به جای ضوابط قرار می گیرد. در واقع کیفیت برگزاری و حضور آدمهای درجه دو- سه باعث شده که طی این ۴-۵ سال تأسف بخوریم که چرا چنین جشنواره ای را برگزار کردیم. باید اذعان داشت در کشورهای حوزه خلیج فارس در طول عمر کوتاه فعالیتهایشان خیلی موفق تر از جشنواره جهانی فجر عمل کرده اند و مهمانان خیلی خوب و شاخص را دعوت می کنند. شاید اگر این انتصابات فامیلی در پست های مختلف وجود نداشت و یک مدیریت خوب صرف آن می شد و از تجربیات مختلف استفاده می کردیم، متأسفانه جشنواره جهانی فجر حیات خلوت آقایان و دوستان نمی شد. همچنین کیفیت برگزاری جشنواره جهانی فجر زیر سوال نمی رفت و اصلاً نیازی نبود بخواهیم دفاع کنیم که کشور امنی هستیم و در امنیت کامل به سر می بریم.

کارگردان «تمشک» و «سیزده ۵۹» ادامه می دهد:«خوشبختانه برخلاف خیلی از کشورهای دیگر طرفدار صلح، انسانیت و آزادی هستیم. وقتی ما برای جشنواره بی کیفیت درجه چندم، هزینه ای می کنیم و از چهره های مختلف و از کسانی که با تجربه اند استفاده نمی کنیم، باعث می شود اخبار درست از این جشنواره منتشر نشود و حتی برای دفاع از عملکرد ضعیفمان متوسل به طرح مسائل غیر قابل باور هم بشویم.

او تلویحا از صحبتهای انتقادآمیز الیور استون از سینمای ایران در جریان حضور اخیرش در جشنواره جهانی فیلم فجر انتقاد کرده و می گوید: مهمانانی دعوت می شوند که عکاس، خبرنگار و سینمای ایران را تخریب می کنند. با افتخار تمام از یک فیلمساز هالیوودی به ایران دعوت کرده ایم با جسارت تمام از سینمای ایران انتقاد می کند. به هر حال همه اینها دست به دست هم می دهند در حاشیه جشنواره جهانی فجر دنبال این باشیم که بگوییم ایران کشوری امنی است و امنیت در آن برقرار است. اگر جشنواره کیفیت مناسبی داشت و از چهره های درست داخلی و خارجی استفاده می شد، این حاشیه ها درست نمی شد. به عنوان مثال جشنواره «سینما حقیقت» هر سال در کشور ما برگزار می شود و مهمانان درجه یک و مستندسازان شناخته شده در سرتاسر دنیا از آن استقبال می کنند و کلاس هایی در حاشیه آن برگزار می شود. ورک شاپ ها، جلسات نقد و بررسی که در آن برگزار می شود، آنقدر جذاب، جدی و با کیفیت است که ناخودآگاه توانسته جایگاه خودش را بین فستیوال های مهم مستند دنیا پیدا کند و اخبارش به دلیل با کیفیت بودن رویداد،حتی توسط مهمانان خارجی در رسانه های دنیا انعکاس می یابد و بشدت اخبار درست و بی حاشیه ای هم هستند. ای کاش ما می توانستیم از همه منابع و پتانسیل مان استفاده لازم را بکنیم.

کارگردان «چند کیلو خرما بریا مراسم تدفین» گفت و گویش با بانی فیلم را این طور به پایان می برد: شما وقتی ُپست های مهمی را بین دوستانتان رد و بدل می کنید و هر سال همین ها هستند و هر سال یک بودجه ای که می تواند صرف ساخت فیلم یا سالن سینما در مناطق محروم شود را به عنوان یک جشنواره کم اثر به باد می دهید، نهایتاً خروجی و نتیجه خوبی هم نخواهید داشت.ضمن اینکه باید هم چنین اخبار حاشیه ای در کنار جشنواره رخ بنمایند! فارغ از تمام این ماجراها اما به عنوان یک ایرانی اعتقاد دارم و سال هاست که صبر کرده ام و به خارج از ایران نرفته ام تا کار کنم،هر چند نمی توان منکر شد که این روزها فیلمسازی به شکل مستقل در ایران طاقت فرسا و دشوار شده. همه اینها را کنار بزنیم و هر جای دنیا باشم با افتخار اعلام می کنم ایرانی ام با افتخار اعلام می کنم که ما مردم نجیب و صلح دوست و انسان و آرامش طلب و با فرهنگ غنی داریم و خوشبختانه کشور ما جزو امن ترین و در واقع با استقلال ترین حداقل در منطقه خاورمیانه است. به نظرم با یک تبلیغات بزرگ باید اعلام کنیم تحت هر شرایطی ایران کشور دوست کشور دوست داشتنی و با فرهنگ و نهایتاً امن است.

بخشی از گفت و گوی مهر با رضا میرکریمی

* کارهایی که با مهمانان بعد از ورودشان به ایران می کنند حیرت انگیز است!

البته ما متوجه شده ایم که برخی از سینماگران ایرانی ضمن تماس با برخی از مهمانان آنها را از حضور در ایران برحذر می کرده اند برای مثال به آنها پیام داده و گفته اند ایران جای امنی برای حضور شما نیست و به این نحو در کار شما خلل ایجاد کرده اند. این واقعیت دارد؟

-ما شرایط تاسف باری در رعایت نکردن اخلاق فردی و اجتماعی داریم. فکر می کنم برای همه قابل تصور باشد که برگزاری چنین جشنواره ای با این ابعاد و این استاندارد چقدر مشکلات دارد اما ای کاش برخی از این مشکلات قابل پیش بینی باشند. یعنی مشکلاتی که ممکن است در هر جشنواره و در هر کجا رخ بدهد برای مثال ممکن است مهمانی قول حضور دهد اما به یکباره یکی از اقوامش فوت کند و نتواند بیاید، این چیزی است که محتمل است و تصورش سخت نیست اما برای برگزاری این جشنواره با تصویر منفی که رسانه ها از ایران ساخته اند و با مقررات بین‌المللی که انتقال پول را از کشور ما سخت کرده و برای رزرو یک بلیت برای نمایش فیلم ها مشکل وجود دارد باید جنگید، ضمن اینکه قانون آمریکا مبنی بر اینکه اگر تبعه های اروپایی و کشورهای دیگر به ایران بیایند برای رفتن به آمریکا باید ویزا بگیرند و دیگر بدون ویزا نمی توانند به آمریکا بروند، مشکل ایجاد کرده و باید با آن هم جنگید و در کنار همه این موارد باید با تعدادی آدم کوته بین در داخل هم جنگید.

وقتی می گویم کوته بین به این معنی نیست که این افراد برای جناح خاصی هستند بلکه افراطی هایی هستند که تاکید می کنم صرفا خود را مذهب منتسب می کنند ولی مطلقاً به منافع ملی فکر نمی کنند و اصولاً هیچ اتفاق سازنده ای را بر نمی تابند و از آنها بدتر کسانی هستند که تصور می کنند آدم های روشنفکری هستند و ادعا دارند خیلی با قشری گری مخالفند ولی متأسفانه هم قشری هستند و هم جزم اندیش و برای رسیدن به اهداف خود که معمولاً اهداف نفسانی است، هر کاری که فکر کنید انجام می دهند.

وقتی می گویم کوته بین به این معنی نیست که این افراد برای جناح خاصی هستند بلکه افراطی هایی هستند که تاکید می کنم صرفا خود را مذهب منتسب می کنند ولی مطلقاً به منافع ملی فکر نمی کنند و اصولاً هیچ اتفاق سازنده ای را بر نمی تابند و از آنها بدتر کسانی هستند که تصور می کنند آدم های روشنفکری هستند و ادعا دارند خیلی با قشری گری مخالفند ولی متأسفانه هم قشری هستند و هم جزم اندیش و برای رسیدن به اهداف خود که معمولاً اهداف نفسانی است، هر کاری که فکر کنید انجام می دهند یعنی با مهمان خارجی تماس می گیرند و می گویند ایران جای امنی نیست و به این کشور نیایید، آنها به این فکر نمی کنند که این موضوع چقدر بد است و عواقبش به خودشان بازمی گردد زیرا به هر حال آنها هم در اینجا زندگی می کنند.

حتی کارهایی که با مهمانان بعد از ورودشان به ایران می کنند حیرت انگیز است؛ آنها تلاش می کنند این مهمانان را ببینند، پیغام های غلط به آنها می دهند و صحبت های آنها را به شکل اگزجره ای برایشان ایمیل می کنند. برای مثال ما مهمانی داشتیم که ترسیده بود و می گفت من این موارد را نگفتم و این چنین سعی می کنند تعادل روحی و روانی مهمانان را به هم بزنند. من برای آنها ابراز تأسف می کنم چرا که فکر می کنم آنها زجر می کشند و نمی توانند نه تنها موفقیت فرد دیگر بلکه موفقیت کشور خودشان ببینند و این خیلی تلخ است.

بانی فیلم