تبلیغات محدود است؛ مردم از تئاترها بی خبر می مانند

پخش تیزرهای تبلیغاتی تئاترهای روی صحنه از شبکه های ماهواره ای مسئله ای است که از یکی – دو سال پیش همپای پخش آنونس فیلمها رونق گرفت.روندی که در خلا همکاری شبکه های داخلی و عدم ارائه تسهیلات لازم همچنان ادامه دارد.هرچند در این باره شبهاتی وجود دارد و نمی توان به جرات گفت که متولیان نمایشها برای معرفی آثارشان ناگزیر از این ارتباط شده اند.ضمن اینکه گفته می شود شبکه های ماهواره ای فارسی زبان خود داوطلبانه اقدام به پخش این تیزرها می کنند. نتیجه آنکه تبلیغاتی که می توانند برای معرفی آثار حوزه تئاتر روی آنتن شبکه های داخلی بروند،سر از شبکه های ماهواره ای درمی آورند.

روز گذشته در نخستین بخش از گزارش حاضر به گفت وگو با تعدادی از اهالی صاحب نظران در این حوزه پرداختیم.امروز بخش پایانی این گزارش از نظرتان می گذرد.

***

اتابک نادری:

تلویزیون ۲۰ تیزر رایگان برای هر تئاتر بگذارد

اتابک نادری سابقه قابل توجهی در حوزه کارگردانی، بازیگری و مدیریت دارد. او علاوه بر فعالیت در تئاتر، سالها در سینما و تلویزیون به بازیگری نیز پرداخته است. او همچنین سالها در مناصب مختلف در حوزه تئاتر مثل مدیریت مجموعه تئاتر شهر و مدیریت امور استانهای مرکز هنرهای نمایشی فعالیت داشته است.

اتابک نادری درباره اینکه آیا تلویزیون و سینما با توجه به گسترده تر بودن مخاطبانشان توانسته اند وظیفه شان را در قبال هنرمندان عرصه تئاتر انجام بدهند، به بانی فیلم می گوید: به نظرم این یک گسترش فرهنگی و در واقع ارتقای شعور فرهنگی در ابعاد مختلف و در کل جامعه است. بحث اصلاً سینما، تلویزیون و جراید نیست. مثلاً بانی فیلم در قبال اینکه توسعه تئاتر اتفاق بیفتد چه کار کرده؟ برای تبلیغات چه کار کرده؟ مثلاً نصف صفحه اول تبلیغاتش N تومان است، این N تومان برای تشویق و ترغیب تئاتر باید عددش عوض شود، N تومان برای سینما، N+2 تومان برای کالاهای صنعتی، N تقسیم بر دو برای تئاتر. یعنی تشویق کند که تولیدکننده تئاتر سراغش برود. هم خودش این سیاست را پیش پای تولید کنندگان قرار دهد و بگوید من برای تئاتر جور دیگری می روم. اخیراً زیباسازی شهرداری آمده این کار را کرده، بنر تبلیغاتش مثلاً اگر شش میلیون باشد برای تئاتر دو میلیون می گیرد. هر چند این رقم باز برای تئاتر بالاست، چون اصلاً سازکار تولیدی تئاتر به این رقمها نیست. با این نگاه هم نمی توانیم تولید تئاتر را تشویق و حمایت کنیم. به خاطر اینکه این نگاه متأسفانه در پیکره فرهنگی ما وجود ندارد.

او ادام همی دهد: از یک روزنامه بگیرید وقتی این اتفاق در یک روزنامه فرهنگی که بالاخره ملموس تر و قرابتش به تئاتر نزدیکتر است، وجود ندارد من از رسانه دیگر نمی توانم انتظار داشته باشم. تلویزیون باکسی را برای سینما بعد از مدتها باز کرده که آن را هم شنیده ام و نمی دانم چقدر صحت دارد یا نه. مثلاً ۲۰ تیزر را در یک باکس رایگان برای فیلم دارد، ولی برای تئاتر هنوز هیچ اقدامی نکرده است. ما در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در شبکه چهار سیما یک برنامه هفتگی تئاتر داشتیم که بگویم خوشبختانه یا متأسفانه یک سالی بسته شد و شنبه ها برنامه «شب های روشن» اگر اشتباه نکنم محمد صالح علاء آن را اجرا می کند و هر از گاهی یک موضوعی درباره تئاتر دارد. ما این همه شبکه های تلویزیونی داریم، اما نگاهشان به تئاتر کم است. شبکه هایی مثل آی فیلم، نمایش، نسیم، شما و… بیشتر سرگرمی و سینمایی هستند و به سراغ سینما می روند، ولی در مورد تئاتر دست خالی هستیم. واقعاً هنرمندان تئاتر دست خالی هستند.

مدیر امور استانهای مرکز هنرهای نمایشی درباره اینکه چقدر با مراجعه تئاتریها به این شبکه های ماهواره ای موافق است، می افزاید: بحث من موافق و مخالف نیست. بحث من تبلیغ در این شبکه ها از جانب ما نیست. سوالم این است، در حال حاضر چقدر شما در حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون وظیفه و رسالت خبرنگاری و مطبوعاتی تان را انجام داده اید؟! آیا خبرنگارانی به سراغ حوزه صنعت و تجارت هم رفته اند؟! من سوالم این است چطور شبکه های ماهواره ای محصولات آرایشی و بهداشتی و… با شماره موبایل ایران در درب منزل تحویل می دهند و آنها را تبلیغ می کنند. این را از بعد چه مسئله ای دارید بررسی می کنید؟ آیا این تخریب است یا سازندگی؟

او ادامه داد: برای آن دست تبلیغات تجاری معترضم و می گویم محصولاتی که شاید از مراجع قانونی ما رد نشده است، همان لوازم آرایشی و… استانداردهای وزارت بهداشت را ندارد و تحت نظارت ما نبوده و وارد کشور شده است و به صورت رایگان درب منزل تحویل داده می شود و فروش می رود. بازار سیاهی درست شده است و کسی هم در این باره حرفی نمی زند، اما اگر نگاه فرهنگی داشته باشیم، برای پیگیری آن هیچ نهاد یا رسالت مطبوعاتی و خبرنگار هم مطرح نیست. حتی درباره صنعت توریسم این خلا وجود دارد. ما چقدر درباره تبلیغات توریستی که دلار و ارز از کشورمان خارج می شود و همان محصولات وارد بازاری می شود که محصولات داخلی مان را تخریب می کند و بابت آن هیچ مشکلی نداریم و چراغ خاموش کارشان را انجام می دهند، ولی در مورد دو تا تئاتر که محصول جمهوری اسلامی ایران، محصول زحمات تئاتر و هنرمندان تئاتر این کشور در این آب و هوا و در این خاک زحمت می کشند، زندگی می کنند، نفس می کشند و محصولی تولید کرده اند که باز محصول فرهنگ و هنر این مرز و بوم کشورند. اگر به فرمایشات مقام معظم رهبری دقت کنید، گفتند تولید کالاهای ایرانی. این محصول در کشور ما تولید شده و برای مخاطب ایرانی ساخته شده است و پول آن هم در چرخه اقتصاد هنر ایران هزینه می شود،ولی بابت تبلیغ و فروش آن مشکل داریم. نمی دانم چرا با آن مشکل داریم و این چرا را نمی دانم. من می گویم مخالفم، ولی دلیل این مخالفت، یا اسمش را نگذاریم مخالفت بگوییم حساسیت را نمی فهمم. شما فرض کنید یک تئاتر ۳۰ اجرا رفته است. ۴۰-۵۰ ظرفیت سالن ما مشخص است که چقدر صندلی، چقدر سالن و چقدر امکان اجرا داریم. مثلاً نمایش من در پردیس تئاتر «شهرزاد» ۳۰ اجرا رفت ۳۰ که همه هم پُر نبود.شبهایی بیشتر و کمتر میانگین حساب کنید ۲۰۰ نفر آمدند کار را دیدند، در ۳۰ شب اجرا می شود ۶ هزار نفر با قیمت بلیت N تومانی هم آمدند. من چقدر از فروش و عایدات نمایش در می آورم؟ چقدر هزینه ساخت، هزینه تولید، هزینه سالن و هزینه دستمزد حساب کنید هیچی برایمان نمی ماند. پس این دستگاهها و نگاههای نگران کننده دنبال چه هستند؟! عیبی ندارد هر جایی که می توانند رونق و ارتزاق تئاتر را ببندند، ببندند!حمایت شان از تئاتر را بردارند، به اقتصاد تئاتر ضربه بزنند، هنرمند تئاتر در وضعیت نابسامانی قرار بگیرد و تصمیم بگیرد مهاجرت کند. حساسیت برای چیست؟! مگر چقدر می خواهد در بیاورد؟!

کارگردان نمایش «دپوتات» می گوید: من یکی از خدایم است تئاتری که با مهر وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران تولید شده و مجوزش را گرفته ام بی بی سی که سهل است، آمریکا و همه جای دنیا درباره اش بگویند و تبلیغش را کنند؛ مگر بد است. مگر ما می خواهیم تصویری از خودمان در اذهان عمومی دنیا صادر کنیم. چیزی غیر از این است که بگوییم ما زبان گفت و گوی هنری را دستمان داریم. ما هنرمند داریم، می خواهد حالا شبکه X بگوید یا تلویزیون جمهوری اسلامی ایران بگوید. اتفاقاً اگر تلویزیون جمهوری اسلامی ایران نگوید (به قول عطار: مشک آن است که خود ببوید، نه آنکه عطار بگوید) بهتر است،بگذارید بیگانگان بگویند! اینجا سینما دارد. سینمایی که به اسکار راه پیدا می کند. اینجا تئاتر دارد، تئاتری که در فستیوال های مختلف شرکت می کند، اینجا هنرمندانی دارد که اجرای تئاتر را ۵۰ شب می گذارند. چرا این را نگوییم؟! چرا می ترسیم؟! از ارتزاق هنرمندانمان نگران هستیم؟! به چه چیزی آسیب می رساند؟! اگر بخش اقتصادی بود، خب چرا می گفتم آنجا کارشناسان اقتصادی مان نظارت دارند و یا اینکه شما محصولاتی را وارد می کنید از مراجع قانونی رد نشده است. بخش توریسم دارد و ارز خارج می شود. هر جوری که حساب می کنم نه به تلویزیون و نه به کسی ضرر نمی رساند. اگر تلویزیون می خواهد کمک کند، پاپیش بگذارد و بگوید ۲۰ تا تیزر رایگان برای هر تئاتر می گذارم و مثلا بخشی از آنها را در برنامه «نود» که یکی از برنامه های پر مخاطب است روی آنتن ببرد و بگوید من به تئاتر بهای زیادی می دهم. بحث ما فقط تئاتر نیست، ما خوانندگانمان یک کنسرت موفق می گذارند، خبرش را از شبکه های ماهواره ای می شنویم، اما در شبکه های داخلی هیچ حرفی از آن نمی زنند یا هنرمندی در فلان جشنواره ای جایزه گرفته است ما چنین اخباری را در شبکه های داخلی نمی شنویم، فقط در روزنامه ها چاپ می شود و در شبکه های ماهواره ای اعلام می کنند. به نظرم این نگاه را باید داخلی ها تقویت کنند، نه اینکه با این نگاه مقاومت کنند.

***

آروند دشت آرای:

شنیده ام یکی از شبکه های ماهواره ای از اینستاگرام تیزرکارها را برمی دارد

آروند دشت‌ آرای نویسنده، کارگردان و مدیر کمپانی تئاتر «ویرگول» است.او سال گذشته مدیر بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر بود.

آروند دشت آرای درباره اینکه آیا تلویزیون و سینما با توجه به گسترده تر بودن مخاطبانشان توانسته اند وظیفه شان را در قبال هنرمندان عرصه تئاتر انجام بدهند، به بانی فیلم می گوید: سرعت رشد همکاری رسانه ها در حوزه فرهنگ باعث شده خود فرهنگ جلو برود و پیشرفت کند. زمانی فقط تئاترشهر و تالار وحدت با یکی- دو سالن دیگر بود و روزی ۵-۱۰ تئاتر بیشتر در تهران اجرا نمی شد. گاهی اوقات سازمان زیباسازی یا رادیو به تئاتر کمک می کرد، اما الان شرایط فرهنگی با توجه به رشد جمعیت و رشد سازکار اینکه در تهران روزی ۵-۱۰ تئاتر اجرا می شود عملاً از تئاتر حمایت نمی کنند. ما می بینیم کالاهای خارجی را با تعرفه های چند برابر در تلویزیون تبلیغ می کنند، اما تئاتر که یکی از مهمترین عوامل فرهنگی در کشور است و هزینه بزهکاری در حقیقت بیت المال را کم می کند، تبلیغی صورت نمی گیرد. دقت کنید در تلویزیون باکسی به نام باکس فرهنگ و تئاتر وجود ندارد. در کل دوتا برنامه آن هم در شبکه ۴ به تئاتر اختصاص داشته، ولی به مرور رنگ می بازند.کوچکترین حمایتی از بچه های تئاتر نمی شود و به صورت خودجوش هزینه کردند و سالن تئاتر زدند،آن هم بدون حمایت دولت و برای مجوزهایشان کلی دوندگی کردند. هیچ جای دنیا نمی بینید که با بودجه خصوصی شان بدون کمک دولت سالن بزنند. الان حدود ۲۰ تا سالن در تهران داریم آن هم به صورت مستقل و با بودجه خصوصی ساخته شده اند. حداقل کاری که رسانه های ملی می توانند انجام دهند، نمایش ها را تبلیغ کنند. باکسی داشته باشند به طور مساوی در اختیار گروههای نمایش بگذارند با توجه به اینکه سازکاری هم داشته باشند نامه ای از مرکز هنرهای نمایشی استعلام داده شود. واحدی ایجاد شود و به تهیه کنندگان و تولید کنندگان تئاتر کمک برساند. مشخصاً تئاتر وقتی بودجه ای نداشته باشد، نمی تواند بیلبورد بزند و در فضای مجازی، روزنامه ها و … آگهی بدهد.یک تئاتری وقتی دویست میلیون هزینه کرده و می خواهد کارش دیده شود، معلوم است آگهی را به رسانه های ماهواره ای می دهد تا رایگان یا با کمترین هزینه برایش تبلیغ کند. وقتی که ما از فرهنگ خودمان حمایت نمی کنیم، از کاری که یک ایرانی آن را ساخته و از کشور دیگری نیامده است،دیگر چه امیدی به بقیه هست.حال آنکه این یک سرمایه ملی است. این ها حمایت از فرهنگ و یا همان تولید فرهنگ داخلی هست، همان ایجاد اشتغال هست. برای ایجاد اشتغال فرهنگی باید تمام ارگانهای فرهنگ مختلف، مکانهای مختلف و… حمایت کنند. جدول داشته باشند تعرفه های حمایتی داشته باشند و بر یک مبنای کارشناسانه شده ای آن هم نه به شکل سلیقه ای که ما فقط از یک تئاتر با این موضوع حمایت می کنیم. نمی شود تفکر را تفکیک و دسته بندی کرد، اصلاً تفکیکی وجود ندارد. نمی شود گفت فقط از این موضوع حمایت می کنیم. ما جامعه ای داریم با گام های مختلف. مثلا در بندرعباس یک نوع تئاتر کار می کنند، در شمال یک نوع دیگر. سلیقه های مختلف و نگاههای مختلف وجود دارد. اگر به تئاتر برسند ما رشد خواهیم داشت و تئاتر تسلی پیدا می کند. وقتی جامعه با هنر آشنا شود، اینقدر تجاوز، جرم، جنایت، معضلات فرهنگی، اعتیاد و… نخواهیم داشت.

سرپرست گروه هنرهای اجرایی «ویرگول» درباره اینکه چقدر با مراجعه تئاتریها به این شبکه های ماهواره ای موافق است، افزود: در این باره اطلاعی ندارم. نمی دانم سازکارشان به چه شکل است. اما می فهمم که چرا بچه ها ممکن است این کار را بکنند. شنیده ام که یکی از این شبکه های ماهواره ای خودشان رصد می کنند و از اینستاگرام تیزرکارها را برمی دارند و برای حمایت از فرهنگ پخش می کنند.

بانی فیلم